قرار داد و نکات:پیش از ورود به بازار کار و آغاز فعالیت رسمی، باید با انواع قرارداد کار آشنا شده، شرایط هر کدام را بداند. و سپس با توجه به نکات قانونی مرتبط با آن‌ها، انواع قرارداد کاری خود را امضا کند. مذاکره برای شروع به یک کار جدید، با تعیین شرط‌هایی از سوی کارفرما آغاز می‌شود. که در مقابل نیروی کار باید آن شرایط را پذیرفته باشد. و اگر شروط خاصی برای آغاز کار دارد آن‌ها را عنوان کند. پس از آن و با پذیرش شرایط از سوی هر دو طرف، قراردادی بین آن‌ها ایجاد شده و در نهایت رابطه کاری بین کارفرما و نیروی کار شروع می‌شود.
قراردادکاری چیست؟
پیش از بررسی انواع قرارداد کاری، باید با ماهیت دقیق آن آشنا شده و به یک معنای مشترک از آن دست پیدا کنیم. هریک از انواع قرارداد کار یک سند رسمی هستند. که در آن مهم‌ترین شرایط و قوانین آغاز کار عنوان شده است. و هر دو طرف قرارداد باید تمام درخواست‌های خود را به‌صورت واضح در آن بیان کنند. اگر هر دو طرف به توافق کامل دست پیدا کردند، قرارداد کار امضا خواهد شد. و از آن پس رابطه کاری بین کارفرما و نیروی کار ایجاد می‌شود.
به‌صورت کلی و در حالت عام، تعریف قرارداد کاری همین بوده؛ اما انواع قراردادهای کاری با توجه به نکات مختلفی مثل حوزه کاری، تمایل کارفرما و کارگر، نوع شغل و سایر موارد مشابه دیگر، به دسته‌بندی‌های گوناگونی تقسیم شده‌اند.
انواع قرارداد کار از نظر نوع استخدام
هر زمان که یکی از انواع قرارداد کاری را امضا کنیم، تحت یکی از دسته‌بندی‌های کار دولتی یا خصوصی قرار خواهیم گرفت. به‌صورت کلی هر کار غیر دولتی، یک قرارداد کار شرکت خصوصی خواهد بود و حالت دیگری خارج از این ۲ دسته‌بندی وجود ندارد. هر کدام از انواع قرارداد کار گفته‌شده، شرایط خاصی داشته و مزایای اختصاصی خود را دارند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
1_قرار داد کار دائم
قرارداد کار دائم، موجب می شود، تا کارگر بتواند از مزایای یک کار ثابت برخوردا شود. زیرا، با افزایش تعداد سال های کاری، مزایای کارگر ازجمله سنوات و بیمه افزایش می یابد. علاوه بر این، بعد از خاتمه کار، می تواند از مزایای صندوق تامین اجتماعی، مانند بازنشستگی و از کار افتادگی استفاده کند.
2_قرار داد کار موقت
نوعی دیگر ازقرارداد کار ، قرارداد کار موقت است. که در انتهای ماده 7 قانون کار، به آن اشاره شده است. در این موارد، معمولا به خاطر ماهیت کار که جنبه غیر مستمر و موقتیدارد، به تبع، قراردادی کاری که برای همان دوره منعقد می شود، نیز موقت است. البته، حتی اگر قرارداد کاربه صورت موقت منعقد شود، مانعی در دریافت مزایا مانند بیمه ایجاد نمی گردد.
3_قرار داد کار معین
قراداد کار معین، همانطور که از نام آن بر می آید، مربوط به قراردادهای کاری است که بابت انجام یک کار معین منعقد می شوند. برای مثال، کارفرما ابزار و وسایل لازم را در اختیار کارگر قرار می دهد تا کارگر، خانه رنگ کند .
4_ قرارداد کار پاره‌وقت
قرارداد کار پاره‌وقت از دیگر انواع قرارداد کار است که به آن می‌پردازیم. با توجه به تعریف کار تمام‌وقت، اگر فعالیت یک نیروی کار در طول ۲۴ ساعت شبانه‌روز، کمتر از ۷ ساعت و ۲۰ دقیقه مقررشده در قانون باشد و مجموع ساعات کار کارمند یا کارگر در طول هفته، کمتر از ۴۴ ساعت شود، قرارداد کاری او به‌صورت پاره‌وقت خواهد بود.
قراردادهای پاره‌وقت نیز همانند سایر انواع قرارداد کاری است. قراردادهای پرکیس افراد شاغل در حوزه درمان و بهداشت، جزو قراردادهای پاره‌وقت محسوب می‌شود.
5_قرارداد کار مشاوره‌ای
بی‌شک هیچ فردی نمی‌تواند ادعا کند که در همه حوزه‌ها تسلط کامل دارد و اغلب ما برای انجام یک کار تخصصی، باید از متخصصین همان حوزه کمک بگیریم. قراردادهای مشاوره‌ای از انواع قرارداد کار هستند که برای این حالت ایجاد شده‌اند. در قرارداد مشاوره‌ای از دانش و علم یک متخصص استفاده کرده و با کمک او، ابهامات موجود در یک پروژه را رفع می‌کنیم.
2حالت قرار داد مشاوره ای
- قرارداد ساعتی: قرارداد ساعتی از انواع قرارداد کار مشاوره‌ای است که در آن، میزان حقوق فرد به‌صورت ساعتی و بر اساس مجموع ساعات حضور او در شرکت یا پروژه تعیین می‌شود.
- و می‌توان با توجه به آن حق مشاوره افراد را محاسبه کرد. این مشاوران نیز شامل انواع قانون‌های حمایتی کارگران بوده و مواردی هم‌چون حق بیمه و پاداش نیز به آن‌ها تعلق می‌گیرد؛
- قرارداد پیمانکاری: از دیگر انواع قرارداد کار مشاوره‌ای، قرارداد پیمانکاری است. در برخی مواقع، نه تنها برای رفع ابهامات کوچک، بلکه برای انجام و اجرای یک پروژه کامل به خدمات و مشاوره‌های متخصص نیاز داریم و باید در تمام لحظات انجام کار، از نظر و تجربه مشاور استفاده کرد. در این حالت، قرارداد مشاوره‌ای بر اساس انجام یک پروژه مشخص منعقد خواهد شد و مشاور تا زمان اتمام پروژه در کنار مجموعه می‌ماند و تنها پس از اتمام کار، قرارداد خاتمه می‌یابد.
6_قرار داد ازمایشی
این مسئله باعث می‌شود که نیروهای کار بدون اطلاع از شرایط کاری، قرارداد طولانی‌مدت نبندند و از سوی دیگر کارفرماها با مشاهده میزان مهارت و توانایی نیروی کار، قرارداد را با اطمینان خاطر منعقد کنند. تنها نکته مهم این است که حتی در قرارداد آزمایشی ، نیروی کار باید حقوق و بیمه خود را دریافت کرده و آزمایشی بودن قرارداد، دلیلی بر تضییع حق افراد نخواهد بود.
قراردادهای کارآموزی نیز جزیی از انواع قراردادهای کاری آزمایشی محسوب می‌شود و در این حالت، نیروی کار در زمان فعالیت و با کمک کارفرما، مهارت می‌آموزد و در مقابل وظایف اعطا شده از سوی کارفرما را اجرا می‌کند.
